Strefy niebezpieczne – wydzielanie i oznaczanie

Prowadzenie prac budowlanych, remontowych czy jakichkolwiek innych oznaczających wykorzystywaniem do tego celu maszyn, wiąże się z ryzykiem wystąpienia różnego rodzaju niebezpieczeństw. Aby uniknąć, a przynajmniej możliwie w jak największym stopniu zminimalizować ryzyko wystąpienia wypadku, należy zwrócić szczególną uwagę na sposób właściwego oznakowania miejsc pracy i wydzielenia oraz oznaczenia na nim stref szczególnie niebezpiecznych. W jaki sposób to zrobić? Czym właściwie są strefy niebezpieczne? W jakich sytuacjach występują i czy można w jakiś sposób sprawić, aby korzystanie z nich było mniej ryzykowne?

Czym są strefy niebezpieczne?

Jak głosi rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26.09.1997 r.: „Strefa niebezpieczna to miejsce na terenie zakładu pracy, w którym występują zagrożenia dla zdrowia lub życia pracowników”. Jak widać, takie obszary mogą się pojawić w wielu przedsiębiorstwach, których działania związane są z naprawdę różnymi aktywnościami. Za strefę niebezpieczną może bowiem zostać uznany zarówno fragment placu budowy, jak i na przykład jedno z pomieszczeń w hali produkcyjnej, w którym przechowywane są niebezpieczne substancje. Bez względu na ich charakter, strefy niebezpieczne należy odpowiednio wydzielić i oznakować tak, aby ich obecność była z daleka wyraźnie widoczna dla wszystkich osób przebywających nieopodal.

Wygradzanie stres niebezpiecznych – przepisy

Wszystkie najważniejsze zasady, zgodnie z którymi powinno się odbywać wygradzanie i oznakowywanie stref niebezpiecznych, znajdują się w kilku dokumentach. Należy do nich m.in. rozporządzenie Ministra Środowiska dot. zasad BHP przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej, a także rozporządzenie wydane 6.02.2003 r. przez Ministra Infrastruktury i odwołujące się do BHP podczas wykonywania robót budowlanych. Znajdziemy w nich szczegółowo opisane wytyczne, których znajomość i umiejętność zastosowania w praktyce pozwolą na bezpieczne prowadzenie wszelkiego rodzaju prac nawet w naprawdę wymagających warunkach.

Rodzaje stref niebezpiecznych i ich wydzielanie

Strefy niebezpieczne można sklasyfikować w zależności od obszaru działań, którego dotyczą. Na przykład strefa niebezpieczna wokół maszyny będzie dotyczyła niemal każdego obszaru, w którym wykonywane są dowolne prace z użyciem sprzętu. Konieczność jej wyznaczenia może się wiązać na przykład z ryzykiem emisji niebezpiecznych dla człowieka substancji albo czynników mogących wywołać uszkodzenia nieosłoniętej skóry.

Strefa niebezpieczna przy pracy na wysokościach wiąże się natomiast z wszelkiego rodzaju renowacjami i pracami prowadzonymi nad powierzchnią ziemi. Z reguły są do nich wykorzystywane różnego typu rusztowania i platformy, dlatego taka strefa niebezpieczna jest doskonale widoczna już z dużej odległości. Mimo to, obowiązkiem osoby nadzorującej teren budowy jest właściwe oznakowanie strefy niebezpiecznej występującej przy pracy na wysokościach.

Z powodu prowadzenia na nim wielu czynności o różnym charakterze, plac budowy jest w wyjątkowy sposób narażony na wystąpienia na nim stref niebezpiecznych. Mogą się one wiązać ze wspomnianymi wcześniej pracami na wysokościach, użytkowaniem maszyn, a także z wykopami czy odwiertami. Każda z nich powinna zostać oznakowana w taki sposób, aby ryzyko wypadku było dla pracowników budowy jak najmniejsze.

Metody oznakowania terenu budowy

Istnieje kilka sposobów oznakowywania terenu budowy, na którym wyznaczone zostały strefy niebezpieczne. Podstawowym jest stosowanie tablic informacyjnych zawierających zarówno piktogramy, jak i słowny opis niebezpieczeństwa. Co ważne, tego typu oznaczenia muszą być doskonale widoczne nie tylko za dnia, ale również w godzinach nocnych. Warto zatem zadbać o wyposażenie ich w elementy odblaskowe.

Strefy niebezpieczne powstałe w wyniku prowadzenia wykopów odgradza się natomiast balustradami o wysokości co najmniej 1,1 metra. Taka bariera powinna się znajdować nie bliżej niż w odległości 1 metra od krawędzi wykopu.

Strefy niebezpieczne przy pracach na wysokościach wymagają zastosowania jeszcze jednej formy zabezpieczeń. Polega ona na zabezpieczeniu obszaru, na którym może dojść do upadku przedmiotów z wysokości. Wymiary przestrzeni, która musi zostać oznakowana, wynoszą 1/10 wysokości, z której może dojść do upadku, jednak nie mniej niż 6 metrów. Należy również właściwie zabezpieczyć przed wypadkami pracowników biorących udział w pracach budowlanych. Dotyczy to nie tylko czasu, w którym pełnią oni swoje obowiązki, ale również chwil przeznaczonych na dojście do stanowiska pracy.

Podsumowanie

Wyznaczanie i znakowanie stref niebezpiecznych jest jednym z obowiązków kierownika budowy. W ten sposób chroni on zdrowie i życie wszystkich osób przebywających w danej chwili na obszarze prowadzonych prac. Istnieje kilka metod oznaczania stref niebezpiecznych, a to, na którą z nich się zdecydujemy, zależy przede wszystkim od rodzaju niebezpieczeństwa. Chcąc jak najlepiej zadbać o bezpieczeństwo w miejscu pracy, warto nie tylko stosować znaki ostrzegawcze i tablice informujące o ewentualnym zagrożeniu, ale również zadbać o środki ochrony osobistej pracowników. W ten sposób działań budowy spada ryzyko, że standardowe działania budowy zakłóci wypadek.